Page 90 - 3_60
P. 90
ขั้นตอนการผลิตน�้าเชื้อแช่แข็ง ที่ผ่านการตรวจแล้วว่าไม่เป็นโรคติดต่อทางระบบสืบพันธุ์
น�้าเชื้อที่ผ่านการตรวจคุณภาพและผ่านเกณฑ์ ได้รับการดูแลเอาใจใส่ทั้งเรื่องอาหารการกิน โรงเรือน
มาตรฐานมาแล้วนั้นจะน�้ามาเจือจางด้วยสารละลายอาหาร การฉีดยาบ�ารุงระบบสืบพันธุ์และเวชกรรมป้องกันโรคต่างๆ
เลี้ยงเชื้อ ทางหน่วยจะใช้ Egg-Yolk Tris ซึ่งเป็นที่นิยมใช้ เพื่อให้พ่อพันธุ์ผลิตน�้าเชื้อที่มีคุณภาพออกมา ซึ่งสิ่งที่หมอ
ในการผลิตเป็นน�้าเชื้อแช่แข็ง หลังจากเติมสารละลายอาหาร ได้เล่าให้ฟังข้างต้นนั้นคือปัจจัยที่มนุษย์ควบคุมได้ แต่ในเรื่อง
เลี้ยงเชื้อแล้ว ท�าการลดอุณหภูมิของน�้าเชื้อลงให้เหลือ 5 °C ของตัวพ่อพันธุ์เองนั้นมนุษย์อย่างหมอก็ควบคุมไม่ได้ นั่นก็คือ
นานประมาณ ๕ ชั่วโมง ขั้นตอนนี้เรียกว่า Cool down ใน การปรับตัวเข้ากับสภาพอากาศของบ้านเรานั่นเองค่ะ
ช่วงเวลานี้เจ้าหน้าที่ห้องปฏิบัติการจะพิมพ์หลอดน�้าเชื้อ โดย โดยเฉพาะอย่างยิ่งสายพันธุ์ชาโรเล่ส์และแองกัสที่เป็น
ระบุข้อมูลที่ส�าคัญ ได้แก่ ชื่อ หมายเลขพ่อพันธุ์ รหัสสายพันธุ์ โคเมืองหนาวไม่ทนกับสภาพอากาศของบ้านเราเลยค่ะ
ชื่อหน่วยงาน วันที่ผลิต จากนั้นท�าการบรรจุน�้าเชื้อในหลอด จากการค้นคว้าข้อมูลและปรึกษากับอาจารย์คณะสัตวแพทย์
น�้าเชื้อ ซึ่งจะบรรจุน�้าเชื้อที่มีความเข้มข้นของอสุจิ ๒๐ - ๓๐ และผู้เชี่ยวชาญของกรมปศุสัตว์นั้น พบว่าอุณหภูมิที่มีผล
ล้านตัว/หลอดน�้าเชื้อขนาด ๐.๒๕ มิลลิลิตร และปิดปลายด้าน ต่อคุณภาพน�้าเชื้อ อยู่ในช่วง 34 - 36 °C (Heat stress)
ที่เหลือด้วยผงโพลีไวนีล แล้วแช่น�้าเย็น 5 °C ให้ผงโพลีไวนีล ซึ่งก็คืออุณหภูมิของบ้านเราเลยค่ะ และที่ส�าคัญในบางวัน
แข็งตัวปิดสนิท จึงน�าหลอดน�้าเชื้อมาเช็ดให้แห้งสนิท อุณหภูมิสูงถึง 40 °C ด้วยซ�้า เมื่ออากาศร้อนมากๆ พ่อพันธุ์
น�าไปเรียงบนตะแกรงและน�าไปวางให้สูงกว่าระดับไนโตรเจนเหลว ก็จะหอบ หายใจแรง ถึงแม้ว่าจะอยู่ในโรงเรือนที่มีเครื่อง
ประมาณ ๔ เซนติเมตร อุณหภูมิประมาณ -100 °C ปรับอากาศก็ตาม เมื่อพ่อพันธุ์มีภาวะเครียดก็จะส่งผล
ถึง -200 °C ใช้เวลาประมาณ ๑๐ นาที แล้วจึงจุ่มลงเก็บ ต่อคุณภาพน�้าเชื้อที่หลั่งออกมา เช่น มีตัวตายมากขึ้น
รักษาไว้ในไนโตรเจนเหลวที่ -196 °C ต่อไป หลังจากนี้ ๒ วัน การเคลื่อนที่ช้าลง เป็นต้น กรมปศุสัตว์จึงได้ย้ายศูนย์การผลิต
เจ้าหน้าที่จะท�าการตรวจโดยสุ่มตัวอย่างน�้าเชื้อแช่แข็งทุกชุด น�้าเชื้อสายพันธุ์โคเมืองหนาวขึ้นไปอยู่บนดอยอินทนนท์
ที่ผลิตจ�านวน ๑-๒ หลอดมาท�าการละลายเพื่อตรวจดูอัตรา ที่มีความสูงเหนือระดับน�้าทะเล ๑,๔๐๐ เมตร อากาศก็
การเคลื่อนไหวและจ�านวนตัวอสุจิมีชีวิตที่คงเหลือ โดยมี จะเย็นสบายเหมาะกับโคเมืองหนาว เพื่อเลี่ยงปัจจัยอุณหภูมิ
เกณฑ์ว่าการเคลื่อนที่ของตัวอสุจิหลังการละลาย (%motility) ที่จะมีผลต่อคุณภาพน�้าเชื้อ รองลงมาก็คือ เจ้าหน้าที่ที่รีดเชื้อ
มีค่าไม่ต�่ากว่า ๓๕% และมีจ�านวนอสุจิมีชีวิตและเคลื่อนที่ไป ก็ต้องรู้ใจพ่อพันธุ์ตัวนั้นๆ ด้วยว่าชอบช่องคลอดเทียม (AV)
ข้างหน้าไม่ต�่ากว่า ๘ ล้านตัว/โด๊ส เกณฑ์ดังกล่าวนี้เป็นเกณฑ์ แบบไหน ร้อนมากร้อนน้อย ชอบแบบฟิตๆ หรือไม่ฟิต
ที่กรมปศุสัตว์ก�าหนดขึ้น ซึ่งน�้าเชื้อแช่แข็งที่ทางหน่วยผลิตนั้น หมอไม่ได้ทะลึ่งนะคะมันเป็นแบบนั้นจริงๆ (เสียงสูง)
ผ่านเกณฑ์มาตรฐานนี้ กว่าพ่อพันธุ์และเจ้าหน้าที่จะรู้ใจกันก็ใช้เวลาประมาณ ๓ - ๔ เดือน
เห็นมั๊ยคะว่าในการผลิตน�้าเชื้อแช่แข็งนั้นไม่ได้ง่าย ตั้งแต่รับเข้ามาในศูนย์ผลิตน�้าเชื้อ ถ้าไม่ถูกใจก็โดนถีบ
อย่างที่คิดเลยนะคะ สิ่งแรกที่ต้องให้ความส�าคัญมาเป็นอันดับหนึ่ง โดนเตะกันไป แต่เพื่อพี่น้องเกษตรกร พวกเราทหารของ
เลยก็คือ โคพ่อพันธุ์ ที่ใช้รีดน�้าเชื้อ ต้องเป็นโคพันธุ์ดี นทพ. ไม่ย่อท้ออยู่แล้วค่ะ ดังนั้นจึงอยากให้ทุกท่านมั่นใจว่า
ทุกๆ ขั้นตอนการผลิตเราใส่ใจและพิถีพิถันทุกขั้นตอน และ
ที่พิเศษไปกว่านั้น กรมปศุสัตว์ได้รับรองให้กองสนับสนุน
และขยายพันธุ์สัตว์ฯ เป็นศูนย์ผลิตน�้าเชื้อมาตรฐาน
หมอก็ได้เล่าถึงภารกิจอีกด้านหนึ่งของ นทพ.
มาพักใหญ่แล้วนะคะ เงยหน้ามาอีกทีถึงเวลา
อ้วนพีของหมอแล้วค่ะ ตอนนี้น�้าตาลตก
น�้าย่อยหลั่ง มองอะไรก็พร่ามัว เริ่มมโน
เห็นของกินเยอะแยะแล้วค่ะ หมอขอไปหา
ของกินก่อนนะคะ ฉบับหน้าเจอกันใหม่ค่ะ
88 วารสาร
ทหารพัฒนา
