Page 56 - 3_60
P. 56
พระเมรุมาศของ
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ย้อนอดีต เล็กลง และไม่มีพระเมรุทองภายใน ใช้ส�าหรับราชวงศ์ที่
เมืองสยาม ทรงฐานานุศักดิ์ใช้ราชาศัพท์ว่า “ทิวงคต” หรือ “สิ้นพระชนม์”
n ปู่ด้วง การออกแบบสถาปัตยกรรมพระเมรุมาศ พระเมรุ
ต้องอาศัยการสร้างสรรค์ออกแบบจากผู้รอบรู้ เจนจบ
งานศิลปกรรมของชาติ ช่างที่ได้รับการถ่ายทอดวิชาความรู้
ระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จ จากครูบาอาจารย์ทั้งงานออกแบบรูปลักษณ์ ก่อสร้างอาคาร
พพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชใกล้เข้ามา เป็น การคิดลวดลายขึ้นประดิษฐ์ตกแต่งทุกส่วนให้เข้ากับอาคาร
พระราชพิธีที่สวยงาม ยิ่งใหญ่ สมพระเกียรติ แต่เชื่อว่าไม่มีใคร โดยมีหลักเกณฑ์ที่ค�านึงถึงว่าพระเมรุมาศของพระองค์ใด
อยากให้มีพระราชพิธีนี้เลย เล่มนี้ผมจะขอกล่าวถึง พระเมรุมาศ ที่แสดงลักษณะของพระองค์นั้น ภายหลังจากการถวายพระเพลิง
ก่อนอื่นผมขอน�าเนื้อหาประวัติความเป็นมาของพระเมรุมาศ แล้ว ชิ้นส่วนประกอบต่างๆ ของพระเมรุที่ถูกรื้อถอนบางส่วน
ที่ผมพอจะหาข้อมูลได้มาเล่าให้ผู้อ่านฟังคร่าวๆ นะครับ จะน�าไปถวายวัด เพื่อเป็นการกุศลแด่ผู้วายชนม์
พระเมรุมาศ คือ สถาปัตยกรรมชั่วคราว หรือ การจัดพระราชพิธีถวายพระเพลิงสร้าง
สถาปัตยกรรมเฉพาะกิจที่สร้างขึ้น ณ กลางใจเมือง เป็น พระเมรุมาศ เป็นราชประเพณีที่แฝงคติการเมืองไว้อย่างชัดเจน
พระเมรุขนาดสูงใหญ่ มีลักษณะเป็น “กุฎาคาร หรือเรือนยอด” กล่าวคือ เป็นการถวายพระเกียรติยศที่พระมหากษัตริย์
คือเรือนซึ่งหลังคาต่อเป็นยอดแหลม ใช้ในพระราชพิธีพระบรมศพ พระองค์ใหม่ถวายแด่พระมหากษัตริย์ที่เสด็จสวรรคตล่วงแล้ว
พระมหากษัตริย์ พระอัครมเหสี พระบรมราชินี พระราชชนนี ยังเป็นการประกาศความมั่นคงของบ้านเมือง ด้วยเหตุการณ์
พระบวรราชเจ้า พระยุพราช ที่เปลี่ยนแผ่นดินใหม่ โดยแสดงพระบรมเดชานุภาพให้เห็นว่า
ส�าหรับการตายที่ใช้ราชาศัพท์ว่า สวรรคต ภายใน จะทรงปกครองแผ่นดินให้ผาสุกร่มเย็น
พระเมรุมาศมี “พระเมรุทอง” ลักษณะของพระเมรุมาศ จากหนังสือ “พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุสมัย
ที่ปรากฏการสร้างมี ๒ รูปแบบ คือ พระเมรุมาศทรงปราสาท รัตนโกสินทร์” ของ ศ. น.อ.สมภพ ภิรมย์ อธิบายไว้ว่า ในความเชื่อ
ที่สร้างมาแต่โบราณ มีขนาดใหญ่โตมโหฬาร และพระเมรุมาศ แบบพราหมณ์ พระมหากษัตริย์ทรงเป็นสมมติเทพ ซึ่งสถิต
ทรงบุษบก ส่วนพระเมรุเช่นเดียวกับพระเมรุมาศ แต่มีขนาด บนเขาพระสุเมรุ อันล้อมรอบด้วยเขาสัตบริภัณฑ์ และเมื่อจุติ
54 วารสาร
ทหารพัฒนา
