Page 51 - 3_60

บนความเชื่อนั้น นอกจากจะเป็นการ
เตือนสติไม่ให้ประพฤติผิด ปฏิบัติชั่วแล้ว
ยังท�าให้เกิดประเพณีที่ดีงาม งานบุญต่างๆ
มากมายกับคนอีสาน เป็นกุศโลบาย

ล�้าลึกในการหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติ
ที่ใช้ร่วมกันในชุมชน เช่น ดอนปู่ตา
ดอนเจ้าปู่
ชาวไทยลาวนับถือพุทธศาสนา
นิกายเถรวาท และศาสนาพราหมณ์
ซึ่งปรากฏในพิธีกรรมต่างๆ ในหมู่บ้าน
ไทย-ลาว จะมีวัดเป็นศูนย์กลางในการประกอบ

ประวัติศาสตร์กลุ่มชาติพันธุ์ชนเผ่าไทยอีสาน กลุ่ม พิธีกรรม วัดยังเป็นโรงเรียนสอนหนังสือให้เด็กๆ ซึ่ง
ชาติพันธุ์ไทยลาวหรือชาวอีสาน ที่มีการตั้งหลักปักฐานอยู่ เด็กชายจะมีความใกล้ชิดกับวัด เพราะใช้เป็นสถานที่เรียน
ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หากตีความแล้วหมายถึงคน บวชเณร และอุปสมบท ตามล�าดับ นอกจากนั้นชาวไทย-ลาว
เชื้อชาติไทยที่อยู่ในภาคอีสานของประเทศไทย (อีสานเป็น ยังมีความเชื่อเรื่องผีและวิญญาณ เช่น ผีในต้นไม้ แม่น�้า ในบ้าน

ภาษาบาลี แปลว่า ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ) เป็นส่วนหนึ่งของ ในไร่นา ผีประจ�าหมู่บ้าน และผีบรรพบุรุษ จะมีพิธีเซ่นไหว้ผี
ประเทศไทย แต่ในภาคอีสานมีกลุ่มชาติพันธุ์หลายเชื้อชาติ เป็นประจ�าในฤดูเก็บเกี่ยวหรือเพาะปลูกข้าว เวลาเกิดเจ็บไข้ได้ป่วย
เช่น เชื้อชาติลาว เขมร ไทย จีน เวียดนาม อินเดีย หรือเชื้อชาติ ชาวไทย-ลาว เชื่อว่ามีสาเหตุจากผีและขวัญออกจากร่าง ดังนั้น
อื่นๆ ที่อพยพเข้ามาอยู่แต่โบราณกาล หรืออพยพเข้ามาอยู่ใหม่ จึงมีผู้ประกอบพิธีรักษาโรค และเรียกขวัญ เช่น พระสงฆ์
หลังสงคราม กลุ่มชาติพันธุ์ลาวเป็นกลุ่มที่มีประชากรมากที่สุด นอกจากนั้นยังเชื่อเรื่องผีปอบ ซึ่งเป็นคนที่ถูกวิญญาณชั่วร้าย
และถือว่าเป็นกลุ่มที่ใหญ่สุดในอีสาน เข้าสิง และสามารถท�าร้ายผู้อื่นได้
ราชส�านักส่วนกลาง ในสมัยก่อนการปฏิรูปการ ชาวอีสานเป็นกลุ่มชนที่ให้ความเคารพนับถือและ

ปกครอง ๒๔๓๕ เรียกหัวเมืองแถบนี้ว่า หัวเมืองลาวกาวตะวันออก ปฏิบัติตนเป็นพุทธมามกะที่ดี ยึดถือปฏิบัติมาตั้งแต่ในอดีต
จนกระทั่งปี พ.ศ. ๒๔๗๖ เป็นต้นมา บริเวณที่เคยเป็นมณฑล จนมาถึงปัจจุบัน ดังจะเห็นได้จากทุกเทศกาลส�าคัญของไทย
ต่างๆ ในอีสานได้ถูกสถาปนาเป็นภาคอีสานมาจนปัจจุบัน (ปีใหม่ สงกรานต์ เข้าพรรษา ออกพรรษา ถนนหนทางที่มุ่งสู่
ศาสนาและความเชื่อ สายอีสานจะเนืองแน่นด้วยรถรา คนอีสานพากันกลับบ้าน
ไม่เว้นแม้จะไปท�างานยังต่างแดนก็ตาม) ชนชาวไทยอีสานจะ
ชาวไทยลาวยึดมั่นในจารีตประเพณี ด�าเนินชีวิต ตั้งกองกฐิน ผ้าป่า ไปทอดถวายวัดที่บ้านเกิด เพื่อน�ารายได้ไป
ตาม “ฮีตสิบสอง” (คือกิจกรรมประเพณีในรอบ ๑๒ เดือน) สร้างวัดและบูรณปฏิสังขรณ์ วัดวาอารามต่างๆ ที่บ้านเกิดเมืองนอน
นับถือศาสนาพุทธแบบชาวบ้าน คือ พุทธศาสนาที่ปรับเข้ากับ ของตนเองเป็นเนื่องนิตย์ คนอีสานเมื่อไปเยี่ยมเพื่อนบ้าน
จารีตของชาวบ้านมุ่งที่จะสั่งสอนให้เป็นพลเมืองดี มากกว่าที่จะ ต่างถิ่น สิ่งแรกที่จะมองหา นั่นคือ วัดวาอาราม หากหมู่บ้านแห่งหน
สอนให้ละโลกีย์ไปสู่นิพพาน ตามปรัชญาพุทธศาสนา นอกจากนี้ ต�าบลใดมีวัดวาอาราม และพระอุโบสถ (สิม) สวยงดงาม
ยังนับถือผีบรรพบุรุษ ผีฟ้า ผีแถน รวมทั้งผีไร่นา ฯลฯ โดยเฉพาะ จะเป็นที่เชิดหน้าชูตาของหมู่บ้านนั้นๆ

ผีบรรพบุรุษยังมีอิทธิพลต่อสังคมมาก นั่นคือ ผีปู่ตา ทุกชุมชนใน เป็นอย่างไรกันบ้างครับ ส�าหรับเรื่องราวของ ๗ ชนเผ่า
ชนบทจะมีศาลเจ้าปู่ตา (ตูบปู่ตา) ประจ�าหมู่บ้าน และมีต�าแหน่ง ที่น�ามาฝากท่านผู้อ่านในวันนี้ หวังว่าท่านผู้อ่านจะได้รับความรู้
เฒ่าจ�้า หรือหมอจ�้า เป็นผู้ที่ติดต่อกับวิญญาณ เฒ่าจ�้าจะเป็นผู้ที่ ความบันเทิงไม่มากก็น้อย วารสารทหารพัฒนาฉบับต่อไปนั้น
ชาวบ้านให้ความเคารพนับถือมากผู้หนึ่ง จะพาไปเรียนรู้เรื่องราวเกี่ยวกับชนเผ่าใดนั้น อย่าลืมติดตาม
ความเชื่อคนอีสานในอดีตกาลนั้น เนื่องจากเป็นพื้นที่ ในฉบับหน้าครับ ส�าหรับฉบับนี้สวัสดีครับ
กว้างใหญ่ ไกลปืนเที่ยง การดูแลทางด้านสุขอนามัยเป็นไปอย่าง
ไม่ทั่วถึง เมื่อเจ็บไข้ได้ป่วย คนอีสานจึงหันไปพึ่งภูตผี คนอีสานนั้น
เชื่อในเรื่องของผีเป็นทุนเดิม ไม่ว่าจะเป็นผีของปู่ ย่า ตา อ้างอิง http://www.isangate.com/isan/paothai_yor.html
ยาย ผีป่า ผีเขา ผีปอบ ฯลฯ ในทุกวันนี้ความเชื่อในเรื่องผีของชาว http://www.isangate.com/isan/paothai_phutai.html

อีสานนั้นยังมีอยู่ ยากที่จะลบล้างในความเชื่อนั้น ในขณะเดียวกัน http://lovenakhonphanom.blogspot.com/p/7.html

วารสาร 49
ทหารพัฒนา